«هوش مصنوعی» برای دانشجویان فرصت است یا چالش؟ | آموزش «سوپرشارژ» می شود اما...
به گزارش اقتصادنیوز، با شروع سال تحصیلی جدید، مربیان آموزشی روش‌های خود را تغییر می‌دهند تا مطمئن شوند که دانش‌آموزان همچنان یاد می‌گیرند، حتی در شرایطی که فناوری به‌طور روزافزون در کلاس‌ها فراگیر می‌شود.
از زمان عرضه ChatGPT، دانشجویان بیش از هر زمان دیگری توانسته‌اند راه‌های میان‌بر پیدا کنند، اما بسیاری از مربیان معتقدند این ابزار می‌تواند به ابزاری ضروری تبدیل شود.
بنا بر گزارش کوین تلگراف، جان فان سگرن، مدرس و بنیان‌گذار «Futureproof Music School» ــ یک مدرسه آنلاین برای آموزش تولید موسیقی الکترونیک ــ به کوین‌تلگراف گفت که مربیان مبتنی بر هوش مصنوعی می‌توانند «شخصی‌سازی واقعی در مقیاس وسیع» ارائه دهند و تجربه آموزشی یک‌به‌یک را شبیه‌سازی کنند.
هوش مصنوعی همچنین به دانشجویان این امکان را می‌دهد که برخی از کارهای تکراری و کم‌اهمیت در پژوهش را برون‌سپاری کنند و بر وظیفه اصلی تمرکز کنند. برخی مربیان معتقدند این فناوری به دانشجویان کمک می‌کند تا مهارت‌های تکمیلی را سریع‌تر فرا بگیرند.
تغییر روش‌های آموزشی برای انطباق با هوش مصنوعی
اعتبار منفی هوش مصنوعی در آموزش بی‌پایه نیست. گزارش‌های رسانه‌های معتبر فناوری به کاهش چشمگیر استفاده از «توکن‌های هوش مصنوعی» در پایان سال تحصیلی ۲۰۲۴ اشاره کرده‌اند. در این زمینه، منظور از توکن‌های هوش مصنوعی همان بخش‌های کوچک متنی است که توسط مدل‌های زبانی بزرگ پردازش می‌شوند و دانشجویان برای انجام تکالیف از ChatGPT استفاده می‌کردند. معلمان نیز از حضور این ابزار در کلاس‌ها ابراز نگرانی کرده‌اند.
«تعداد توکن‌ها در پایان سال تحصیلی ۲۰۲۴-۲۰۲۵ به‌طور چشمگیری کاهش یافت. منبع: Futurism، OpenAI»
فان سگرن گفت که هوش مصنوعی چالش‌های متعددی ایجاد می‌کند که تقلب یکی از آنهاست.
برای دنیل مایرز، دانشیار علوم کامپیوتر در کالج رولینز، مسئله تنها تقلب نیست. او به کوین‌تلگراف گفت: «بزرگ‌ترین چالش هوش مصنوعی این است که پیوند بین کاری که دانشجویان ارائه می‌دهند و یادگیری پشت آن کار را از بین می‌برد.»
او افزود: «در عصر قلم و کاغذ، اگر دانشجویی مقاله‌ای با منابع صحیح ارائه می‌کرد، می‌توانستید فرض کنید که او چیزی درباره استفاده درست از منابع آموخته است. اما در عصر هوش مصنوعی، دیگر نمی‌توان فقط با نگاه به کار ارائه‌شده درباره یادگیری قضاوت کرد.»
مایرز اضافه کرد که برای یادگیری باید اصطکاک وجود داشته باشد، یعنی «فرآیند باید به اندازه کافی دشوار باشد تا چالش متناسبی ایجاد کند.» بنابراین حتی اگر تقلبی در کار نباشد، استفاده بی‌ضابطه از هوش مصنوعی یک تجربه آموزشی ارزشمند را از بین می‌برد.
با افزایش آگاهی معلمان از فناوری هوش مصنوعی و ظرفیت‌های آن به‌عنوان میان‌بر، آنها روش‌های تازه‌ای طراحی می‌کنند تا مطمئن شوند دانشجویان واقعاً کار می‌کنند و یاد می‌گیرند.
فان سگرن توضیح داد: «در مؤسسه ما، دانشجویان کل پروژه‌های خود را تحویل می‌دهند تا ما روند کارشان را ببینیم. این یکی از راه‌های مقابله با مسئله تقلب است. ما مشکلی با استفاده از هوش مصنوعی در جریان کار نداریم، اما باید فرآیند آنها را ببینیم تا بتوانیم بهتر به توسعه مهارت‌هایشان کمک کنیم.»
او افزود: «هوش مصنوعی می‌تواند به‌عنوان یک میان‌بر استفاده شود، اما وظیفه ما (و همه مربیان امروز) این است که فرآیند یادگیری را طوری طراحی کنیم که همچنان نیازمند درک واقعی باشد.»
مایرز تأکید کرد که استادان باید «در طراحی و مدیریت تجربه آموزشی فعالانه‌تر عمل کنند»؛ از جمله «بازاندیشی درباره اهداف یک درس و اینکه چگونه ممکن است با حضور هوش مصنوعی تغییر کند.»
تأثیر هوش مصنوعی بر علوم کامپیوتر و تغییر رویکردها
حوزه علوم کامپیوتر به‌شدت تحت تأثیر هوش مصنوعی قرار گرفته است. این فناوری آن‌قدر در کدنویسی قوی است که به گفته مایرز، «تکالیف قدیمی دوره‌های کارشناسی را عملاً بی‌اثر کرده است.»
برای تطبیق با این شرایط، او بسیاری از تمرین‌های قبلی دانشجویان را به داخل کلاس و زمان آزمایشگاه منتقل کرده تا «بخش اعظم تمرین اصلی برنامه‌نویسی در حضور من و زیر نظر مستقیم انجام شود.»
اکنون تکالیف خارج از کلاس بزرگ‌تر، خلاقانه‌تر و همراه با راهنمایی درباره نحوه استفاده از طراحی هوش مصنوعی هستند. مایرز می‌گوید: «هنگام طراحی یک تکلیف، بسیار به مفهوم اختیار فکر می‌کنم. آیا از دانشجو فقط می‌خواهم به یک سؤال پاسخ دهد یا او را به تعیین یک چشم‌انداز و پیگیری آن به انتخاب خودش به چالش می‌کشم؟»
به گفته او، اگر فرآیند آموزشی به دانشجویان اختیار و امکان مالکیت بر کارشان بدهد، «آنگاه آنها از تولیدات بی‌کیفیت هوش مصنوعی راضی نخواهند بود.»
هوش مصنوعی، شتاب‌دهنده یادگیری در صورت استفاده درست
با وجود چالش‌ها، هوش مصنوعی فرصت‌هایی نیز برای آموزش فراهم می‌کند. مایرز معتقد است این فناوری می‌تواند آموزش را «سوپرشارژ» کند و به دانشجویان امکان دهد به «دامنه‌ای از دانش، مهارت‌ها و دیدگاه‌ها دسترسی پیدا کنند که به‌سختی به دست می‌آید.»
او مشاهده کرده که دانشجویان «از هوش مصنوعی به‌طور مؤثر برای اجرای پروژه‌های بزرگ و جاه‌طلبانه با عنصر خلاقیت شخصی استفاده می‌کنند.»
او گفت: «ما اغلب می‌گوییم که هوش مصنوعی مثل داشتن یک مدرک فرعی در همه چیز است.»
فان سگرن نیز گفت که هوش مصنوعی «بخش‌های تکراری تولید موسیقی را کنار می‌گذارد تا دانشجویان بتوانند وقت بیشتری صرف گوش دادن، تصمیم‌گیری و تکمیل آثار کنند.»
او اضافه کرد که مربیان هوش مصنوعی ــ در صورت استفاده درست ــ می‌توانند به دانشجویان توجه و مزایای مشابه یک رابطه آموزشی یک‌به‌یک را ارائه دهند.
او گفت: «یک دستیار هوش مصنوعی می‌تواند برای هر دانشجو یک مربی یادگیری شخصی ۲۴/۷ باشد که با توجه به پیشینه، اهداف و سرعت یادگیری او سازگار می‌شود و در لحظه مناسب او را راهنمایی می‌کند. این چرخه بازخورد را از چند روز به چند ثانیه کاهش می‌دهد و یادگیری را سریع‌تر می‌کند.»
توسعه مدل‌های آموزشی توسط شرکت‌های هوش مصنوعی
همزمان با علاقه‌مندی بیشتر مدیران دانشگاه‌ها به امکانات این فناوری، توسعه‌دهندگان هوش مصنوعی نیز در حال ساخت مدل‌های ویژه آموزش هستند.
شرکت Anthropic مدل «Claude for Education» را بر پایه مدل اصلی کلود طراحی کرده که ویژگی‌های خاص آموزشی دارد. یک سخنگوی این شرکت به کوین‌تلگراف گفت ویژگی «حالت یادگیری» در این مدل «بر توسعه مهارت‌های تفکر انتقادی از طریق کاوش هدایت‌شده تمرکز دارد، نه ارائه پاسخ مستقیم.»
او افزود که «به جای حل یک مسئله ریاضی برای دانشجو، این مدل او را مرحله‌به‌مرحله با روش‌شناسی آشنا می‌کند و به درک مفاهیم کمک می‌نماید.»
در ژوئیه ۲۰۲۵، Anthropic هیئت مشاوره آموزش عالی را به ریاست ریک لوین، رئیس پیشین دانشگاه ییل و مدیرعامل سابق کورسرا، تأسیس کرد. اعضای این هیئت از دانشگاه‌های استنفورد، میشیگان، تگزاس آستین، رایس و Complete College America انتخاب شده‌اند.
سخنگوی شرکت گفت: «این هیئت تضمین می‌کند که توسعه ما با ارزش‌های آموزشی و بهترین شیوه‌های آموزشی هماهنگ باشد.»
این شرکت همچنین با دانشگاه‌ها همکاری کرده تا «چالش‌های پیاده‌سازی در محیط‌های آموزشی واقعی را بهتر درک و حل کند.»
با این حال، حتی Anthropic نیز به امکان سوءاستفاده و کمبود تعامل عمیق در مدل‌های آموزشی هوش مصنوعی اشاره کرده است.
او با اشاره به پژوهشی در ماه اوت گفت: «تحلیل ما نشان داد که تقریباً نیمی (۴۷ درصد) از مکالمات دانشجو–هوش مصنوعی شامل جستجوی پاسخ مستقیم با حداقل تعامل بوده که نگرانی‌هایی درباره سوءاستفاده و وابستگی بیش‌ازحد به هوش مصنوعی به جای توسعه مهارت‌های تفکر انتقادی ایجاد می‌کند.»
Anthropic تأکید کرد که با ادامه توسعه ابزارهای آموزشی برای دانشجویان و معلمان، قصد دارد «الگوهای استفاده را تحلیل کرده و هم یافته‌های مثبت و هم حوزه‌های نگران‌کننده را به اشتراک بگذارد.»
وقتی صحبت از آموزش می‌شود، هوش مصنوعی آمده که بماند. مربیان در حال یافتن روش‌های نوین هستند؛ نه فقط برای مقابله با چالش‌های این فناوری، بلکه برای بهبود کیفیت آموزش دانشجویان. این روند بدون دردسر نخواهد بود و نیازمند مشارکت معلمان، توسعه‌دهندگان و دانشجویان است تا نتیجه‌ای حاصل شود که جوهره آموزش را حفظ کند.
ارسال نظر