نپال؛ بهشت سربازان اسرائیلی | جان و مال کارگران نپالی چطور توسط اسرائیل به خطر می افتد؟
به گزارش اقتصادنیوز، آغاز اعتراضات گسترده ضد دولتی در نپال، درحالی که صدها گردشگر اسرائیلی در این کشور حضور دارند، ابعاد تازه‌ای به روابط دوجانبه و ملاحظات امنیتی میان آنها بخشیده است. هشدار اسرائیل به شهروندان خود برای عدم سفر به این کشور، اهمیت نپال در سیاست‌های منطقه‌ای و روابط آن با اسرائیل و کشورهای همسایه را برجسته کرده است.
اقتصادنیوز: شاید اسرائیل به صورت مستقیم به واقعیت تلخ دور از دسترس بودن عادی‌سازی ارتباط با کشورهای عربی اعتراف نکند، اما به خوبی از آن آگاه است.
آزاد اسا در میدل ایست آی نوشت: در ساعات اولیه پس از شعله ور شدن اعتراضات ضد دولتی در نپال، وزارت خارجه اسرائیل در پی صدور هشداری از شهروندان خود خواست تا از سفر به نپال بپرهیزند و اگر در خاک این کشور هیمالیایی هستند، آنجا را ترک کنند و یا در محل اقامت خود بمانند تا مبادا ناآرامی‌ها گسترش یابد.
برآوردها نشان می دهد که در حدود ۲۰۰ اسرائیلی طی روزهای اخیر در خانه خاباد در پایتخت پناه گرفته‌اند. این شهر به دنبال قیام جوانان نپالی علیه کمبود فرصت‌های اقتصادی و رانت‌خواری دولتی، که موجب بیکاری و محرومیت بخش بزرگی از آن ها شده است، همچنان در وضعیت تعطیلی و قرنطینه قرار دارد.
کهنه سربازان اسرائیلی تعطیلات خود را در نپال می گذرانند
اگرچه هشدار سفیر اسرائیل موضوع تازه‌ای نبود و دیگر کشورها نیز چنین اقدام مشابهی را انجام دادند، اما توجه‌ها خیلی سریع به صدها گردشگر اسرائیلی در نپال جلب شد که برای گذراندن تعطیلات به این کشور رفته اند. بسیاری از این گردشگران کهنه سربازان خدمت کرده اسرائیل در غزه هستند.
نپال نیز مانند هند یکی از مقاصد محبوب سفر درمیان اسرائیلی‌ها، به‌ویژه پس از پایان خدمت سربازی است. گفته می‌شود شمار زیادی از کوله‌گردهایی که به نپال و هند می‌روند، سابقه خدمت نظامی دارند.
محبوبیت نپال در میان اسرائیلی‌ها تا حدی است که در سال ۲۰۱۳، یکی از مسیرهای اصلی پارک ملی این کشور به مسیر اسرائیل تغییر نام داده شد. تخمین‌ها حاکی از آن است که سالانه میان هفت تا ده هزار اسرائیلی به نپال سفر می‌کنند. سفارت اسرائیل نیز اغلب در فعالیت‌های آنان دخیل است، از جمله استقبال از گروه‌های کوهنورد در فرودگاه. طبق آمارها، تنها در سال جاری حدود شش هزار اسرائیلی به نپال سفر کرده‌اند.
برنامه‌های کوهنوردی برای کهنه‌سربازان اسرائیلی
در اکتبر ۲۰۲۴، روزنامه جروزالم پست گزارش داد که حدود ۳۰ نظامی بازنشسته اسرائیلی، که بسیاری از آنان در عملیات‌های غزه مجروح شده بودند؛ در یک برنامه ۱۰ روزه کوهنوردی در رشته‌کوه آناپورنا شرکت کردند. این برنامه توسط بنیاد «عِرِز» سازماندهی شد؛ نهادی که به پیشنهاد سرهنگ دوم پیشین، شیمون پریئنتِه، برای حمایت از کهنه‌سربازان و افراد دارای معلولیت تأسیس شد. پریئنتِه در گفت‌وگو با جروزالم پست گفت:« امسال شاهد سطحی بی سابقه از اختلال استرس پس از سانحه در میان سربازان هستیم؛ امیدواریم که این برنامه برای شرکت‌کنندگان جنبه درمانی داشته باشد و همزمان تجربه‌ای جمعی و پیونددهنده نیز محسوب شود».
واکنش نهادهای حقوق بشری و پیگیری های قانونی
علاقه گسترده نظامیان اسرائیلی به نپال توجه گروه‌های حقوق بشری را برانگیخته است. در مارس، بنیاد «هند رَجَب» درخواست رسمی برای دستگیری و استرداد ستوان امیت نَخمیا، که متهم به ارتکاب جنایات جنگی در غزه بود را به مقامات نپال ارائه کرد. این نهاد اعلام کرد:
« از نپال خواسته‌ایم تا این ستوان اسرائیلی را که متهم به جنایت جنگی است و اکنون در این کشور حضور دارد، بازداشت و مسترد کند. او پس از آن که شکایتی بر علیه‌اش در آرژانتین طرح شد، از آن کشور گریخت».
وب‌سایت میدل ایست آی برای دریافت آخرین تغییرات در خصوص این پرونده، با HRF تماس گرفت اما پاسخی فوری دریافت نکرد.
جایگاه نپال در دیپلماسی اسرائیل
نپال نخستین کشور آسیای جنوبی بود که از سال ۱۹۶۰ روابط دیپلماتیک با اسرائیل را از سر گرفت. از آن زمان تاکنون این دو روابطی قوی و مدوام را در حوزه‌های فرهنگی، تجاری و کشاورزی با یکدیگر داشته‌اند. اسرائیل در نوسازی ارتش نپال مشارکت کرده و در بحران‌ها نیز به کمک این کشور آمده است.
برای مثال پس از زلزله ویران کننده در سال ۲۰۱۵، اسرائیل نیروهای نظامی، پزشکان و تیم‌های امدادی خود را به نپال اعزام کرد. در جریان این حادثه، یکی از نظامیان اسرائیلی که پیش‌تر در عملیات «صخره استوار» (۲۰۱۴) در غزه شرکت کرده بود، جان باخت. عملیاتی که به کشته شدن حدود دو هزار فلسطینی انجامید. تیم جست‌وجوی اسرائیلی جسد او را از روی زخم‌های به‌جا مانده از جنگ غزه شناسایی کرد.
اسرائیل همچنین با سرمایه‌گذاری در آموزش کشاورزی نقش فعالی در نپال ایفا کرده است. تا سال ۲۰۲۴، حدود ۳۵۰۰ نپالی در دوره‌های آژانس همکاری و توسعه اسرائیل (ماشاف) شرکت کرده‌اند.
در پی حمله حماس به جنوب اسرائیل در اکتبر ۲۰۲۳، صدها اسرائیلی کشته شدند. در جریان همان رخداد، ده دانشجوی نپالی نیز جان باختند و یک کارگر کشاورزی به نام بیپین جوشی توسط حماس به اسارت گرفته شد.
دولت نپال این حمله را محکوم کرد و موقتاً اعزام کارگران به اسرائیل را متوقف ساخت. طبق گزارش بنیاد فردریش نائومان، دولت اسرائیل حمایت مالی بلندمدت برای خانواده‌های قربانیان نپالی و غرامت به خانواده جوشی فراهم کرده است. در میانه سال ۲۰۲۴، این ممنوعیت لغو شد و با توافقی دولتی، حدود ۷۰۰ نپالی برای کار به اسرائیل اعزام شدند.
جنبش اعتراضی نسل زد (Z)
جنبش علیه دولت نپال که به جنبش نسل زد مشهور شد، پس از ممنوعیت شبکه‌های اجتماعی در ۴ سپتامبر و کشته شدن ۱۹ معترض آغاز شد. این اعتراضات خشم گسترده‌ای علیه فساد و رانت خواری در میان نخبگان سیاسی و اقتصادی نپال برانگیخت. آتول چاندرا و پرامش پوخَرِل در نشریه Counter Currents نوشتند:« این اعتراض‌ها در واقع نوعی رفراندوم بر علیه الگویی است که جوانان نپالی را به کارهای کم‌دستمزد در خارج از کشور می‌فرستد و نیازهای اولیه کشور را از طریق واردات تامین می کند و به‌جای تکیه بر بهره‌وری، بر رانت و روابط شخصی استوار است.» آن ها اضافه کردند:« این جنبش به سرعت و با حضور اقشار مختلف جامعه شکل گرفته است که به جنبش‌های دانشجویی در بنگلادش و خیزش آراگالایا در سریلانکا شباهت دارد. دانش‌آموزان و دانشجویان، فارغ‌التحصیلان بیکار، کارگران موقت و غیررسمی و طیف وسیع مردم ناراضی، همگی بر یک چیز متحد شده‌اند: مخالفت با سوء‌حکمرانی.»
در روز دوشنبه، دست‌کم ۱۹ جوان ۱۸ تا ۲۵ ساله کشته و چهارصد نفر دیگر بر اثر تیراندازی پلیس با گلوله‌های جنگی و پلاستیکی زخمی شدند. این سرکوب خشن، موجی از اعتراضات خیابانی به راه انداخت؛ هزاران نفر خودروها، ساختمان‌های دولتی و حتی پارلمان نپال را به آتش کشیدند.
سقوط نخست‌وزیر نپال تنها یک سال پس از استعفای شیخ حسینه در پی قیام مردمی در بنگلادش رخ داد و پیامدهای ژئوپلیتیک آن سراسر جنوب آسیا، به‌ویژه هند را تحت تأثیر قرار داد. با گسترش ناآرامی‌ها در کاتماندو، پلیس و ارتش به خیابان‌ها آمدند و حکومت نظامی برقرار شد.
در بیانیه‌ای که توسط جنبش نسل Z صادر شد آمده است:
«رهبری آینده نپال باید مستقل از احزاب سیاسی تثبیت‌شده باشد و تنها بر اساس شایستگی، صداقت و صلاحیت انتخاب شود. ما خواستار حکومتی شفاف و باثبات هستیم که به نفع مردم عمل کند، نه به سود افراد فاسد و نخبگان سیاسی.»
اسرائیل با استخدام کارگران نپالی، به دنبال جبران کمبود نیروی کار است
نپال به‌شدت به حواله‌های ارزی وابسته است؛ این حواله‌ها نزدیک به ۳۳ درصد تولید ناخالص داخلی این کشور را تشکیل می‌دهند و رتبه چهارم جهان را دارند. با وجود این، نرخ بیکاری جوانان (۱۵ تا ۲۴ سال) حدود بیست درصد است.
با اینکه حواله‌های ارزی ستون اصلی اقتصاد نپال را تشکیل می‌دهند، چندین نویسنده در سال گذشته هشدار داده‌اند که این کشور نباید کارگران خود را به اسرائیل بفرستد؛ چراکه چنین اقدامی به معنای نادیده گرفتن نسل‌کشی جاری در غزه است.
روزنامه‌نگاری به نام کاناک مانی دیکشیت، استدلال می کند که اسرائیل با استخدام کارگران نپالی، به دنبال جبران کمبود نیروی کار خود است و از این طریق جان و مال آنها را به خطر می‌اندازد.»
او افزود: «گذشته از حق حیات برای کارگران نپالی، تلاش برای اعزام آنان به اسرائیل در شرایط کنونی این پرسش را پیش می‌کشد که آیا دولت نپال به نوعی در نسل‌کشی مردم فلسطین توسط اسرائیل شریک و همدست است؟»
بر اساس گزارش هیمالیان تایمز، حدود ۵ هزار کارگر نپالی در اسرائیل مشغول به کار هستند؛ هرچند احتمال می‌رود که تعداد واقعی بیشتر باشد، چرا که بسیاری از آنان از طریق هند وارد اسرائیل می‌شوند.
از زمان آغاز نسل‌کشی در غزه، هند در حدود بیست هزار کارگر را به اسرائیل به عنوان جایگزینی برای کارگران فلسطینی که مجوزهای کارشان پس از وقایع ۷ اکتبر ۲۰۲۳ لغو شد، اعزام کرده است.
پیشینه طولانی رابطه با اسرائیل
نپال از متحدان قدیمی هند به شمار می‌رود، هرچند روابط دو کشور همواره با تنش‌هایی همراه بوده است. همزمان، روابط نپال با چین که رقیب منطقه‌ای هند به شمار می آید، رو به افزایش است. نخست‌وزیر هند، نارندرا مودی، روز سه‌شنبه با ابراز نگرانی عمیق خواستار آرامش و نظم در نپال شد.
با وجود روابط دوستانه دیرینه با اسرائیل، نپال همواره در سازمان ملل متحد از قطعنامه‌های خواستار آتش‌بس و کاهش تنش حمایت کرده است. برخی ناظران بر این باورند که نپال باید رویکرد خود در قبال اسرائیل را در عرصه چندجانبه بازنگری کند.
بیش از شصت سال است که نپال و اسرائیل روابطی دوستانه دارند. نخستین سفارت اسرائیلی برای نخستین بار در سال در کاتماندو افتتاح شد. پس از جنگ سرد نیز نپال در سال ۱۹۹۳، کنسولگری افتخاری و در ۲۰۰۷ سفارتخانه خود را در اسرائیل تأسیس کرد.
پس از زلزله ۲۰۱۵، اسرائیل حدود ۲۶۰ سرباز، پزشک و کارشناس امداد به نپال اعزام کرد. کنسولگری اسرائیل در نیویورک این هیئت را «بزرگ‌ترین تیم امدادی حاضر در صحنه» توصیف کرد.
ارسال نظر