تحولات یونان در سایه تردید اروپاییان

به گزرارش اقتصاد نیوز، پیروزی سیپراس در انتخابات یونان در سایر کشورهای اروپایی برای احزاب مردم‌گرای مخالف ریاضت اقتصادی در هر دو جبهه چپ و راست امید بخش و سراسر انگیزه بود. اگرچه دولت‌های اروپایی پیام‌های تبریک دیپلماتیک خود را برای حزب پیروز انتخابات یونان ارسال کردند، اما درعین حال نگرانند که مبادا مذاکرات چندساله آن‌ها با یونان به بن‌بست خورده و نتوانند این کشور را به ماندن در منطقه یورو و بازپرداخت بدهی‌هایش ترغیب کنند.

مجله اکونومیست در مقاله‌ای تحلیلی از تأثیر انتخابات یونان بر کشورهای اروپایی گزارش داد: پیروزی حزب «سیریزا» بر حزب محافظه‌کار «دموکراسی نوین»، درحالی رخ داد که این حزب تنها دو کرسی برای به‌دست آوردن اکثریت کامل پارلمان کم داشت. سیریزا تا این مرحله 149 کرسی از مجموع 300 کرسی پارلمان را کسب کرده که فقط 2 کرسی کمتر از اکثریت پارلمانی است و به این ترتیب هرچند طبق قوانین انتخاباتی این کشور بابت پیشتاز بودن خود 50 کرسی اضافه دریافت خواهد کرد اما به دلیل همین دو کرسی کمتر، چاره‌ای جز تشکیل دولت ائتلافی با حزب «یونانی های مستقل» که 13 کرسی را در انتخابات از آن خود ساخته بودند، پیش‌روی خود ندید. بدین ترتیب ائتلاف با «پانوس کامنوس» رهبر حزب «یونانی‌های مستقل» باعث شد تا تیپراس بتواند اکثریت پارلمان یونان را نیز دراختیار گیرد.

اما برای سایر کشورهای اروپایی همچنان این سؤال به قوت خود باقی است که تیپراس تا چه اندازه و با چه قدرتی درقبال تعهداتش نسبت به «تروئیکا»، متشکل از بانک مرکزی اروپا، کمیسیون اتحادیه اروپا و صندوق بین المللی پول که با بسته نجات میلیاردها یورویی به نجات اقتصاد یونان شتافته، پایبند است. این درحالی است که سیپراس خواستار اصلاح اساسی در بدهی‌های بین‌المللی یونان شده‌است.

وی همچنین از دولتمردان خود خواسته تا علاوه بر افزایش حداقل دستمزدها، بودجه‌ای را برای تأمین برق و خدمات بهداشتی-درمانی افراد نیازمند اختصاص دهند. این عزم جدی تیپراس در مقابله با سیاست‌های ریاضت اقتصادی، توجه بسیاری از مردم کشورهای اروپایی را به خود جلب کرده و باعث افزایش فشار آن‌ها به دولت‌هایشان شده است.

اما جدی‌ترین واکنش‌ها به تحولات یونان قطعاً ازسوی آلمان نشان داده شده‌است. «آنگلا مرکل»، صدراعظم این کشور که نقش مهمی که در وصول مطالبات اتحادیه اروپا و بانک مرکزی اروپا از یونان دارد و به همین در یونان به چهره منفوری تبدیل شده‌‌، در قبال پیروزی سیپراس کمی سیاستمدارانه و محتاطانه عمل کرده تا از تحریک بیشتر مردم این کشور جلوگیری کند. اما سایر سیاستمداران هم ائتلاف وی به‌جای او سخن می‌گویند. «گونتر اوتینگر»، کمیسیونر اتحادیه اروپا و از اعضای حزب راست میانه مرکل، در گفتگو با رادیو دولتی آلمان گفت: اگرچه هیچ‌کس دوست ندارد یونان از اتحادیه اروپا خارج شود، اما اصلاح دوباره در نحوه بازپرداخت بدهی‌های یونان موضوعیتی ندارد.

«هانس پیتر فردریش» از اعضای حزب سوسیال مسیحی (حزب خواهرخوانده حزب دموکرات مسیحی ایالت «باواریا») دولت یونان را موظف دانست تا سیاست‌های ریاضت اقتصادی را دنبال کند زیرا مالیات دهندگان آلمانی نباید تاوان بدهی‌های یونان را پس دهند. حتی «توماس اوپرمن»، رئیس فراکسیون حزب سوسیال دموکرات پارلمان آلمان نیز به جمع منتقدان پیوسته و خطاب به دولت جدید یونان گفت: این کشور به‌جای این‌که تعهدات خارجی خودرا زیرپا بگذارد بهتر است اول با فساد داخلی خود مبارزه کند. 

در این بین تنها حزب چپ‌گرای آلمان که بازمانده حزب سابق کمونیست این کشور محسوب می‌شود، از سیاست‌های جدید یونان برای پایان ریاضت‌های اقتصادی حمایت کرده‌است. اما حزب چپ در سیاست‌های آلمان قدرت و نقش قابل توجهی ندارد.

با این‌حال، درنقطه مقابل یعنی در فرانسه شرایط کاملا متفاوت است. در این کشور «مارین لوپن»، سیاستمدار و رهبر حزب راستگرای افراطی جبهه ملی، ضمن ابراز خرسندی از پیروزی حزب سیریزا در یونان، این پیروزی را «سیلی محکم» دموکراتیک مردم یونان به صورت اتحادیه اروپا دانست. مارین لوپن و حزب متبوعش با سیاست‌های ریاضتی و اصلاحات اقتصادی اتحادیه اروپا مخالفند.

«فرانسوا اولاند»، رییس جمهور فرانسه نیز پیام رسمی تبریک خودرا به دولت یونان ارسال کرده‌است. در میان کشورهای عضو اتحادیه اروپا، ایتالیا را می‌توان جزو کشورهایی دانست که موقعیت آن‌ها بسیار شبیه به یونان است. حجم بدهی‌های این کشور به بیش از 132 درصد از تولید ناخالص ملی این کشور رسیده‌است. این کشور حزب مردمی چپ‌گرای خاص خود را دارد که همانند حزب همتای خود در یونان یعنی حزب سیریزا خواستار پایان سیاست‌های ریاضتی در این کشور است. «متئو رنزی»، نخست وزیر ایتالیا ورهبر حزب میانه چپ این کشور، جزو نخستین رهبران خارجی بود که پیروزی سیپراس در انتخابات یونان را تبریک گفت.

«نیکولا وندولا»، رهبر حزب «چپ اکولوژی آزادی» ایتالیا، نیز امیدوار است پیروزی سیپراس منجر به حرکت اروپا در مسیر یکپارچکی نظیر یکسانی نظام مالیاتی و بازار کاری واحد شود. اما در بسیاری از کشورهای اروپایی، پیروزی سیپراس به نوعی یک مقابله با اتحادیه اروپا قلمداد شده‌است. به‌ویژه در کشورهای سرمایه‌دار اروپایی نظیر روسیه این مقابله به مثل‌ها با استقبال مواجه شده‌است.

برای «کرملین» که تجزیه و تضعیف اتحادیه اروپا یکی از مزایای مهم محسوب می‌شود انتخابات یونان و نتایج آن یک موهبت الهی است. این مسئله را در واکنش سران این کشور نیز می‌توان به‌خوبی مشاهده کرد چراکه ولادیمیر پوتین، رییس جمهور روسیه بلافاصله پیروزی الکسیس تیپراس را در انتخابات این کشور تبریک گفته و تلویزیون دولتی روسیه نیز با هیجان و خوشحالی قابل توجهی گزارش داد: پیروزی حزب سیریزا به‌معنای پایان سلطه اتحادیه اروپا بر یونان است که این سلطه برای یونان چیزی جز بیکاری و فقر به‌دنبال نداشته‌است.

به گزارش اکونومیست، همه این اتفاقات درحالی رخ می‌دهد که سیپراس بارها در سخنان خود تأکید کرده که درمقابل اتحادیه اروپا قرار نمی‌گیرد و قصد ندارد کشورش را از منطقه یورو خارج کند. با تمامی این تفاسیر برخوردها میان یونان و کشورهای اروپایی که به آن‌ها مقروض است، دور از انتظار نخواهد بود. اما درهر حال یونان، با سیاست‌های ناصحیح خود در اداره بودجه‌های دولتی، مسبب این بداقبالی شده‌است. به طوری‌که حجم بدهی‌های این کشور با دریافت دو بسته نجات پولی اتحادیه اروپا که روی هم رفته 246 میلیارد یورو ارزش داشته‌اند و از تولید ناخالص ملی این کشور یونان بیشترند، افزایش قابل توجهی یافته‌ که به این مشکلات باید کاهش تولید ناخالص ملی این کشو را نیز اضافه کرد.