روابط تهران-ریاض پس از ملک‌عبدالله به کدام سو می‌رود؟ / آیت‌الله هاشمی چه نقشی بازی خواهد کرد؟

به گزارش اقتصادنیوز، شبکه تلویزیونی العربیه بامداد امروز جمعه (3 بهمن) اعلام کرد که پادشاه عربستان که در بستر بیماری به سر می‌برد، درگذشت.

سابقه ارتباط ایران با عربستان که از نظر بسیاری از کارشناسان، رقیب منطقه‌ای ایران به حساب می‌آید از سال‌ها پیش در بسیاری از موارد روبه وخامت بوده است. تغییر معادلات بین‌المللی از زاویه عربستان و ایران آغاز می‌شد و به دیگر مناطق نیز سرایت می‌کرد.

از میان سیاستمداران ایرانی که سابقه طولانی در نظام جمهوری اسلامی ایران دارند، آیت‌ا... هاشمی رفسنجانی بیشترین ارتباط را با ملک عبدالله داشته است و این ارتباط در مراحلی به کار ایران و حل مسائل ارتباطی ایران-عربستان آمده است.

بسیاری از کارشناسان در این شرایط از شبیه نبودن پادشاه جدید عربستان (ملک سلمان) به ملک عبدالله سخن می‌گویند و بر همین اساس تحلیل می‌کنند که وضعیت در منطقه تا حدی از تعادل خارج شده است. به گفته این کارشناسان بین‌الملل، میزان عقلانیتی که در منش سیاسی ملک عبدالله دیده می‌شد، بیشتر از جانشین فعلی اوست و بر این اساس باید دید، حد و تعادل ارتباط ایران-عربستان در این وضعیت به چه سمتی خواهد رفت.

از سوی دیگر بسیاری بر لزوم حضور هاشمی رفسنجانی در مراسم خاکسپاری پادشاه عربستان به عنوان یک فرصت یاد می‌کنند و اعتقاد دارند که مرگ پادشاه نفتی جهان می‌تواند به عنوان فرصتی از نقطه نظر دیپلماتیک تلقی شود تا با توجه به کاهش قیمت نفت و میزان نفوذ نفتی عربستان در اوپک، مسیر فعلی کاهش قیمت نفت تغییر کند.

در پی اعلام خبر درگذشت ملک عبدالله، که کشورش بزرگ‌ترین صادرکننده نفت اوپک است، قیمت جهانی نفت در بازار نیویورک 3.1 درصد و در بازار لندن 2.6 درصد رشد کرد. 

همین موضوع به علاوه تحلیلی که کارشناسان بر جایگزینی پادشاه جدید عربستان با ملک عبدالله، بر آن تاکید می‌کنند، می‌تواند میزان تاثیر حضور هاشمی در مراسم تشییع ملک عبدالله را جهت افزایش چانه‌زنی ایران و عربستان در اوپک نشان دهد.

آنطور که محسن هاشمی در پاسخ به پرسش «اقتصاد نیوز» درباره حضور آیت الله هاشمی رفسنجانی در مراسم خاکسپاری ملک عبدالله پادشاه عربستان می‌گوید، نشانی دیگر از ویژگی این موضوع است. محسن هاشمی تصریح می‌کند: سوال ویژه‌ای است که شما می‌پرسید و بهتر است من این سوال را پاسخ ندهم. حاج آقا هر زمان صلاح بدانند در این مورد خواهند گفت.

باید منتظر ماند و دید تا چه اندازه دستگاه دیپلماسی ملی از این اتفاق، به نفع احیای منافع ملی سود خواهد برد.