شکستن صف متحدان آمریکا در پرونده غزه | فشار به اسرائیل باید فراتر از به رسمیت شناختن فلسطین باشد

به گزارش اقتصادنیوز، طی روزهای کشورهای کانادا، بریتانیا و استرالیا موضوع به رسمیت شناختن دولت فلسطین را اعلام کردند. اقدامی که از نگاه برخی تحلیلگران نمادین و در واکنش به ادامه جنگ افروزی اسرائیل در غزه و کرانه باختری صورت گرفت.

جاستین صالحانی در الجزیره نوشت: اگرچه به رسمیت شناختن دولت فلسطین توسط رهبران غربی اقدامی تاریخی محسوب می‌شود، اما به گفته کارشناسان، به رسمیت شناختن فلسطین توسط کشورهای غربی باید با اقدامات عملی همراه باشد.

خبر مرتبط

امانوئل مکرون به دنبال یک «پیروزیِ دیپلماتیک» | رئیس جمهور فرانسه به جنگ در غزه پایان دهد؟

اقتصادنیوز: رئیس‌جمهور فرانسه در تلاش است یک وزنه‌ دیپلماتیک در برابر حمایت آمریکا از اسرائیل ایجاد کند، اما تلاش‌های او تأثیر چندانی در پایان دادن به جنگ غزه نخواهد داشت.

اسرائیل واکنش نشان داد

در مقابل، اسرائیل در روزهای اخیر به شدت نسبت به این اخبار واکنش نشان داده است. شوشه بدروسیان، سخنگوی بنیامین نتانیاهو پیش از اعلام رسمی دولت های غربی، این اقدام را «پوچ و صرفا پاداشی برای تروریسم» خواند. نتانیاهو نیز در رویدادی که روز ۱۵ سپتامبر در شرق قدس اشغالی برگزار شد، به هواداران خود وعده داد که «هیچ دولت فلسطینی وجود نخواهد داشت».

شکستن صف متحدان آمریکا

اگرچه به رسمیت شناختن دولت فلسطین توسط این رهبران توجه جهانی را به خود جلب کرد،اما تحلیلگران معتقدند که این گام تنها اقدامی نمادین است و تأثیر عملی بر زندگی روزمره صدها هزار فلسطینی ندارد؛ اما در هرر حال، شکستن صف متحدان آمریکا در این زمینه اهمیت بالایی دارد. ریدا ابو راس، استاد علوم سیاسی فلسطینی گفت:« به رسمیت شناختن فلسطین اهمیت دارد، چرا که هم‌پیمانان نزدیک آمریکا تاکنون این کار را به بعد از توافق نهایی اسرائیل با حماس موکول کرده بودند. اسرائیل اکنون خود را منزوی‌تر از قبل می‌یابد و به نظر من، این مسئله معنای زیادی دارد.»

درحالی که در روزهای گذشته به رسمیت شناختن دولت فلسطین اعلام شد، حداقل ۵۵ فلسطینی در حملات اسرائیل به غزه کشته شدند که ۳۷ نفر از آن‌ها در شهر غزه جان باختند. از اکتبر 2023، دست کم 65 هزار نفر در غزه توسط اسرائیل کشته شده و 166 هزار نفر زخمی شده اند. بسیاری از کارشناسان معتقدند که این آمار کمتر از میزان واقعی است.

در حملات هفت اکتبر توسط حماس، حدود 200 نفر به اسارت گرفته شدند.

رژیم اسرائیل درحالی تهدید به الحاق کامل کرانه باختری می کند که نیروهای نظامی آن بیش از هزار نفر را در این منطقه کشته اند.

به بهبود وضعیت فلسطینی ها بدبین ام...

کارشناسان نسبت به اینکه به رسمیت شناختن فلسطین بتواند در وضعیت واقعی فلسطینی‌ها تغییر مثبتی ایجاد کند، تردید دارند. کریس اوزیک، محقق مستقل می گوید:« تا زمانی که این اقدام با اقدامات ملموس مانند رفع تحریم‌ها، ممنوعیت فروش تسلیحات به اسرائیل و ایجاد منطقه پرواز ممنوع برای حمله به غزه همراه نشود، نسبت به بهبود وضعیت فلسطینی‌ها بدبینم.»

محمد الماصری، استاد مؤسسه دوحه، این اقدام را عمدتاً نمایشی دانست و گفت:« این کشورها تحت فشار فزاینده جامعه بین‌المللی و افکار عمومی داخلی هستند و این روش، راهی کم‌هزینه برای نشان دادن واکنش است؛ بدون اینکه اقدامات واقعی صورت گیرد.»

با این حال، به رسمیت شناختن فلسطین توسط این سه کشور، امکان ایجاد پیمان‌های دیپلماتیک و معرفی سفیرهای دولت فلسطین را فراهم می‌کند. بریتانیا قصد دارد حسام زملوط را به عنوان سفیر فلسطین بپذیرد. حسام زملوط در بیانیه‌ای گفت: « این به‌رسمیت‌شناسی دیرهنگام، پایان انکار بریتانیا در برابر حق غیرقابل سلب مردم فلسطین برای تعیین سرنوشت، آزادی و استقلال در سرزمین خود را نشان می‌دهد.»

او افزود: «این اقدام یک گام غیرقابل بازگشت به سوی عدالت، صلح و اصلاح اشتباهات تاریخی بریتانیاست؛ از جمله میراث استعماری این کشور در پی اعلامیه بالفور، و نقش آن در بی‌خانمانی و سلب مالکیت مردم فلسطین.»

پیوستن به سازمان‌های بین‌المللی

اکنون بسیاری از کشورهای جهان فلسطین را به رسمیت می‌شناسند و تنها آمریکا، چند کشور اروپایی و بالتیک، کره جنوبی، ژاپن و چند کشور دیگر فلسطین را به رسمیت نمی‌شناسند.

با این حال حتی با به رسمیت شناختن گسترده و جهانی، فلسطین هنوز عضو رسمی سازمان ملل نیست و به گفته ابو راس، برای عضویت کامل نیاز به توصیه شورای امنیت و رأی مجمع عمومی سازمان ملل دارد که با توجه به حق وتوی آمریکا بسیار بعید و دور از دسترس است.

فشار بین‌المللی بر اسرائیل

فشار بین‌المللی بر اسرائیل برای پایان دادن به جنگ غزه به ویژه از سوی اروپا افزایش یافته است. کمپین‌های تحریم در حال گسترش هستند و ممکن است اسرائیل از یوروویژن و مسابقات ورزشی بین‌المللی اخراج شود. اتحادیه اروپا نیز اخیرا پیشنهاداتی را برای افزایش تعرفه‌ بر برخی کالاهای اسرائیلی، و اعمال تحریم علیه برخی رهبران این رژیم مطرح کرده است.

ابو راس می گوید:« به رسمیت شناختن به تنهایی تأثیر مستقیمی بر اقدامات اسرائیل ندارد، اما می‌تواند نشان‌دهنده آمادگی این کشورها برای اتخاذ اقدامات واقعی باشد، مانند ممنوعیت دوطرفه فروش تسلیحات.»

رهبران غربی بیشتر در پی تنبیه اسرائیل 

تحلیلگران می‌گویند برخی دولت‌های غربی، با وجود بحث‌های طولانی درباره به رسمیت شناختن فلسطین، این اقدام را بیشتر به عنوان تنبیه کردن اسرائیل انجام می‌دهند. فشارهای داخلی، از جمله فشار گروه‌های طرفدار اسرائیل و همزمان تقاضای روزافزون افکار عمومی برای پایان جنگ در غزه، موجب چنین تصمیماتی شده است.

ابو راس گفت: « این اقدام یک واکنش تدریجی به نارضایتی‌های داخلی است و راهی کم‌هزینه برای جلب رضایت مردم است. رهبران در پی حفظ آبرو خودشان هستند.»

استارمر، نخست‌وزیر بریتانیا در ماه ژوئیه اعلام کرد که بریتانیا کشور فلسطین را به رسمیت خواهد شناخت، مگر اینکه اسرائیل «اقدامات ملموسی» برای پایان دادن به جنگ غزه انجام دهد. در روز یکشنبه، استارمر تأکید کرد که به رسمیت شناختن فلسطین پاسخی به واقعیت‌های سیاسی موجود در اسرائیل و فلسطین امروز است.

آلِبنس، نخست‌وزیر استرالیا نیز اعلام کرد که به رسمیت شناختن فلسطین، مشروط به برخی اقدامات بیشتر است؛ از جمله آزادسازی گروگان ها، ایجاد روابط دیپلماتیک و افتتاح سفارت‌ها و پیشرفت‌های دولت فلسطین در زمینه ایجاد اصلاحات.

مسئولیت تاریخی بریتانیا در قبال فلسطینیان

صد و هشت سال پیش، دولت بریتانیا با اعلامیه بالفور حمایت خود را از تأسیس «خانه‌ای ملی برای یهودیان» در فلسطین اعلام کرد. از آن زمان تاکنون، بریتانیا همواره یکی از متحدان تاریخی اسرائیل در برابر فلسطینی‌ها بوده است. به همین دلیل، اقدام اخیر بریتانیا در به رسمیت شناختن دولت فلسطین نه تنها اقدامی نمادین است، بلکه می تواند به رسمیت شناختن نقش و مسئولیت تاریخی بریتانیا، در قبال آوارگی و محرومیت مردم فلسطین نیز محسوب شود.

دیوید لامی، وزیر امور خارجه بریتانیا در سخنرانی خود در سازمان ملل تأکید کرد که این کشور مسئولیتی ویژه برای حمایت از راه‌حل دو دولتی دارد. با وجود ارزش نمادین این اقدام، کارشناسان هشدار می‌دهند که حتی اگر همه کشورهای جهان فلسطین را به رسمیت بشناسند، زندگی واقعی فلسطینی‌ها بدون پایان اشغالگری اسرائیل تغییر نخواهد کرد.

تحلیلگران همچنین معتقدند که فشار بین‌المللی باید فراتر از به رسمیت شناختن صرف فلسطین باشد و شامل تحریم‌ اسرائیل و قطع روابط دیپلماتیک با این رژیم، محاکمه جنایتکاران جنگی و تحریم‌های فرهنگی باشد؛ تا بتواند تأثیر ملموسی بر وضعیت زندگی فلسطینی‌ها داشته باشد.