ردیابی داعش دشوارتر شد، چه باید کرد؟ | منطقه جدید نفوذ داعش
به گزارش اقتصادنیوز، «داعش در کمین است» این تیتر جدیدترین یادداشت آوا گرینجر ویلیامز در نشنال اینترست است. در بخشی از این یادداشت که مشروح آن پیشتر در اقتصادنیوز منتشر شده، آمده است؛
هرچند خلافت سرزمینی داعش سال‌ها پیش فروپاشیده است، اما موجودیت کلی آن از میان نرفته است. این گروه با سازگاری و تغییر تاکتیک، به شاخه‌های غیرمتمرکزتری تقسیم شد که در مناطق گوناگون، از ساحل آفریقا گرفته تا جنوب آسیا، نفوذ و جای‌پا پیدا کرده‌اند.
اقتصادنیوز: ابزارهایی که به فروپاشی خلافت داعش کمک کردند، دیگر کارآمد نیستند. حملات پهپادی، ترورهای هدفمند و عملیات‌های نظامی، توان چندانی برای مقابله با شبکه‌های غیرمتمرکزی که با ایدئولوژی زنده می‌ماند، ندارند؛ چرا که نمی‌توانند اکوسیستم‌های دیجیتال، پیوندهای فراملی و نارضایتی‌های محلی را که همچنان مانند سوخت افراط‌گرایی عمل می‌کند، به طور مؤثر مختل کنند.
زیرمجموعه‌های داعش در دولت‌های شکننده و مناطق مستعد درگیری مستقر شده‌اند و از مرزهای نفوذپذیر و ضعف‌های حکمرانی سوءاستفاده می‌کنند.
برای نمونه در نیجریه، شاخه داعش در غرب آفریقا روزبه‌روز پیشرفته‌تر شده و با استفاده از بمب‌های کنار جاده‌ای و کمین کردن، کاروان‌های نظامی را در ایالت‌های بورنو و آداماوا، هدف حمله قرار می‌دهد. این حملات از اوایل سال ۲۰۲۵ تاکنون ده‌ها کشته برجای گذاشته‌اند.
عملیات اخیر این گروه، شامل بمب‌گذاری‌های انتحاری و حملات پیچیده شهری، نشان‌دهنده تسلط تاکتیکی و استراتژی هدفمند گروهک‌های داعش برای بی‌ثبات‌سازی منطقه است. این گروهک در جنوب آسیا روزبه‌روز بیشتر خود را به‌عنوان رهبری جهادی و فراملی معرفی می‌کند.
به این ترتیب، این شاخه به طور مداوم منافع و متحدان غربی را تهدید کرده و به جذب نیرو از کشورهای همسایه آسیای مرکزی می‌پردازد. روندی مشابه از تحولاتی که در بخش‌هایی از آفریقا نیز مشاهده می‌شود، یعنی چرخش از خشونت‌های پراکنده به ساختارهای هماهنگ که هدف گسترش نفوذ و نمایش قدرتی فراتر از مرزها را در سر دارند. بنابراین، تا زمانی که چنین حملاتی را به‌عنوان بخشی از یک الگوی گسترده‌تر نپذیریم، از درک ابعاد واقعی تهدید گروهک تروریستی داعش، عاجز خواهیم بود.
تهدیدی فراتر از میدان‌های جنگ خارجی
خطرات و تهدیدات ناشی از وجود داعش ، محدود به برخی کشورها و منطقه‌های خاص در جهان نیست؛ بلکه تأثیرات آن در کشورهای غربی نیز به‌وضوح قابل مشاهده است. به خصوص در مناطقی که همچنان باعث الهام‌بخشیدن به رادیکالیزه شدن افراد محلی و حملات انفرادی است.
ایدئولوژی این گروه‌ها در فضای دیجیتال کنونی و جوامع آسیب‌پذیر، همچنان پابرجا بوده و اغلب در پلتفرم‌های رمزگذاری‌شده، کمپین‌های تبلیغاتی آنلاین و شبکه‌های حاشیه‌ای تبلیغ می‌َشود؛ امری که ردیابی و کنترل آن‌ها را دشوارتر کرده است.
وضعیت غیرمتمرکز داعش که ایدئولوژی آن بر خشنونت استوار است، چالشی جدی برای دستگاه‌های امنیتی کشورهای غربی خواهد بود که باید در چارچوب محدودیت‌های قانونی و منابع محدود، به چنین تهدیدات متغیر و پنهانی پاسخ دهند.
چه باید کرد؟
اتخاذ رویکردهایی بلندمدت که بر تقویت تاب‌آوری محلی متمرکز باشند بسیار ضروری است. این رویکردها شامل پشتیبانی از تلاش‌های ضدشورش در سطح منطقه، ارتقای تبادل اطلاعات امنیتی، و سرمایه‌گذاری در طرح‌هایی است که حاکمیت و مشروعیت را در مناطق آسیب‌پذیر تقویت می‌کنند.
ارسال نظر