همه‌چیز درباره ماجرای زنگزور و جعبه ابزار مقابله ایران
به گزارش اقتصادنیوز به نقل از فارس، در روز جمعه، ۱۷ مرداد ۱۴۰۴، توافق صلح میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان با نظارت مستقیم آمریکا در کاخ سفید به امضا رسید؛ توافقی که به باور بسیاری از کارشناسان، نه در راستای صلح پایدار، بلکه برای تحکیم حضور نظامی و راهبردی ناتو در منطقه قفقاز جنوبی طراحی شده است.در هفته‌های اخیر، تحلیل‌ها و هشدارهای فراوانی نسبت به تحرکات خزنده آمریکا در قالب احیای طرح کریدور زنگزور مطرح شده بود؛ طرحی که حالا با برچسب‌هایی نظیر «چهارراه صلح»، «کریدور ترامپ» یا «کریدور سیونیک» در حال تحمیل به ساختار ژئوپلیتیکی منطقه است.در همین راستا، خبرگزاری فارس در گفت‌وگو با دکتر داریوش صفرنژاد، استاد دانشگاه و کارشناس مسائل اوراسیا، ابعاد پنهان این توافق و تهدیدهای ناشی از آن را بررسی کرده است؛ تهدیدهایی که مستقیماً امنیت ملی ایران، و به‌طور غیرمستقیم روسیه، چین و حتی هند را نشانه گرفته‌اند.
دکتر صفرنژاد با اشاره به سابقه ۳۴ ساله طرح کریدور زنگزور، تأکید می‌کند این پروژه از ابتدا در دستور کار ناتو و رژیم صهیونیستی بوده و تنها مقاومت جمهوری اسلامی ایران و روسیه مانع از اجرای آن شده است.وی می‌گوید نسخه جدید این طرح با برندسازی‌های متنوع، از جمله «چهارراه صلح» و «کریدور ترامپ»، تلاش دارد منطقه‌ای به طول ۴۲ کیلومتر را با پوشش هوایی، زمینی و فضایی در اختیار کنسرسیومی تحت رهبری آمریکا و ناتو قرار دهد. به گفته وی، این اقدام ارمنستان به معنای واگذاری خاک خود به مدت ۱۰۰ سال است و هدف نهایی آن قطع اتصال ایران به ارمنستان، گرجستان و دریای سیاه است.وی هشدار می‌دهد که اجرایی‌شدن این طرح، هم به فروپاشی مسیر ژئوپلیتیکی ایران در قالب کریدور شمال–جنوب منجر می‌شود و هم مسیر عبور جریان‌های عبری، تورانی، تکفیری و ناتویی را از مرزهای شمال‌غربی کشور هموار می‌کند. صفرنژاد تأکید می‌کند که ایران باید با یک دیپلماسی چندضلعی، از طریق هماهنگی با روسیه، چین و دیگر کشورهای منطقه، جلوی «اوکراینی‌سازی قفقاز» را بگیرد. وی همچنین تأکید می‌کند که دستگاه دیپلماسی باید ضمن اعلام رسمی مخالفت با واگذاری مرزهای ارمنستان به ناتو، مسیرهای اجرایی این طرح را به‌طور کامل سد کند.متن کامل گفت‌وگو در ادامه آمده است:
فارس: یکی از ابهاماتی که در پرونده زنگزور مطرح شد، نوع کنش قدرت‌های دیگر از جمله روسیه است. با توجه به اینکه منافع مسکو درگیر این منطقه در قفقاز است، شما علت برخورد روس‌ها را چه می‌دانید؟صفرنژاد: طرح کریدور زنگزور که حالا اسامی دیگری هم برای آن گذاشته‌اند یک طرح ۳۴ ساله است یعنی از همان ابتدای دوره فروپاشی شوروی سابق تا استقلال جمهوری آذربایجان و ارمنستان این طرح جاری بوده است.در واقع طرح کریدور زنگزور یک طرح آمریکایی-صهیونیستی است و دلیل اینکه در این مدت ۳۴ساله اجرایی نشده مقاومت روسیه و جمهوری اسلامی ایران بوده است.پس باید بدانیم و حواسمان باشد که این طرح جدیدی نیست درگذشته یعنی در این دوره ۳۴ساله گذشته به این طرح، طرح گوبل می‌گفتند یک سناتور آمریکایی به نام پل گوبل که این طرح به نام او مطرح می‌شد و هدف اتصال زمینی آذربایجان به نخجوان برای حل بحران قره باغ بوده است.این طرح پل گوبل ۷ ورژن داشته است یعنی در طی سنوات متمادی طرح او ورژن های ۱ تا ۷ پیدا کرده بود اما نتوانستند آن را اجرایی کنند.بعد از سال‌ها حالا که بحث بر سر قره‌باغ هم حل شده است طرح به‌روز شده آمریکایی‌ها را کریدور زنگزور می‌گویند.
کریدور زنگزور؛ پروژه‌ای ۳۴ ساله با پشتوانه آمریکایی-صهیونیستی
آذری‌ها به آن کریدور زنگزور و ارامنه به آن کریدور سیونیک می‌گویند و در این دو سه روز اخیر به نام کریدور ترامپ برای راه‌های ارتباطی قفقاز مطرح شده است در ارمنستان هم پاشینیان و تیم وی به آن چهارراه صلح و راه‌های مواصلاتی به اروپا و امثال آن می‌گویند.
پس این یک طرح جاری توسط آمریکایی‌ها بوده و در این مقطع در حال تبدیل‌شدن به طرح بالفعل است اینکه چرا روس‌ها نقش فعالی بازی نکردند، در مذاکرات مرتبط با اجرایی سازی این طرح که در چند مقطع در چند ماه اخیر برگزار شده و جدی‌ترین آن در دهم خرداد ماه اخیر در ترکیه برگزار شده بود و یکی هم مذاکرات بین آذربایجان و ارمنستان در نوزدهم تیرماه گذشته در ابوظبی امارات بود و ادامه آن هم در ۱۷ مرداد در کاخ سفید بود که سه سند بین آذربایجان و ارمنستان با واسطه آمریکایی‌ها به امضا رسید.
خرس در خواب زمستانی: نگاهی به واکنش سخت‌افزاری روس‌ها
در واقع باید گفت روس‌ها رفتارشان این گونه است که سخت‌افزاری عمل می‌کنند خودشان را نماد خرس می‌دانند پرچم حزب حاکم در روسیه را ببینید حزب روسیه متحد که پارچه سفیدی با کله خرس روی آن است، زیرا خرس را نماد قدرت سخت می‌دانند.
خرس خواب زمستانی دارد و وقتی از خواب بیدار می‌شود از همه چیزهای اطراف خود سهم می‌خواهد و به زور سهم خود را می‌گیرد. در حال حاضر روس‌ها در خواب زمستانی هستند و از این اقدام آمریکایی‌ها غافلگیر شدند، به‌واقع این توافق صلح آذربایجان و ارمنستان در سکوت رسانه‌ای برگزار شد و این مسئله ادامه خواهد داشت. بازی‌ها در قفقاز تازه شروع شده است.
بر اساس توافق صلح دیروز قرار است، اداره امور کریدور زنگزور که درگذشته قرار بود به کشورها واگذار شود به یک کنسرسیوم واگذار خواهد شد که پس پرده آن ناتو واقع است و در راس ناتو آمریکا و انگلیس قرار دارند و در ظاهر قصه، آمریکا، ترکیه، ارمنستان و آذربایجان و اسرائیل و اروپا قرار دارند.اصلاً همین‌که برای ۴۲ الی ۴۳ کیلومتر مسیر، این همه بازیگر فرامنطقه‌ای درگیر می‌شوند خود نشان از پیچیده بودن لایه‌های این موضوع دارد.
این کریدور در واقع کریدوری آمریکایی، ناتویی، عبری و تورانی و تکفیری است با اهداف مختلف اجرایی می شود چیزی که برای آن در نظر گرفتند طول ۴۲ کیلومتری است البته هنوز جزئیات بیشتر از آن را مشخص نکردند چون کنسرسیومی که در این باره تشکیل می شود مسئول این کار خواهد بود و عرض کریدور را مشخص خواهد کرد.اگرچه چیزهایی که اعلام شده عرض کریدور را ۵ تا ۱۵ کیلومتر در نظر گرفتند یعنی در برخی مناطق تا ۱۵ کیلومتر خواهد بود.
کنسرسیوم ناتویی در دل قفقاز؛ واگذاری زمین، هوا و فضا به غرب
این کریدور اگر قرار باشد اتصال زمینی آذربایجان به نخجوان باشد یک جاده زمینی با بهترین عرض که ۵۰ متر است خواهد بود، اگر بخواهند راه‌آهن هم کنار آن بکشند نهایتاً این عرض به ۱۰۰ متر برسد تأسیسات و پمپ‌بنزین هم به آن اضافه کنند ۱۵۰ متر می‌شود.اما اینکه عرض ۵ تا ۱۵ کیلومتری برای کریدور زنگزور در نظر گرفته شده یعنی طرح عظیمی است و قرار است هم زمین و هم هوا و فضا را در برگیرد.پاشینیان در قالب این طرح ۱۰۰ ساله اداره امور کریدور زنگزور را به دست کنسرسیوم آمریکایی-ناتویی داده است. یعنی در واقع پاشینیان با این کار سرزمین خود را واگذار کرده است اما آنها چه قول‌هایی داده‌اند؟ قول داده‌اند که در ماه‌های آتی آذربایجان و ارمنستان را به طور هم‌زمان عضو ناتو خواهند کرد.در ادامه هم حفاظت این کریدور به دست ناتو خواهد افتاد. پس ما یک تنش جدی در ماه‌های آتی در منطقه قفقاز جنوبی بین روسیه و ناتو خواهیم داشت. قطعاً جمهوری اسلامی هم باید بر مواضع خود پافشاری کند بالاخره ما ایرانی‌ها ۳۴ سال در برابر چنین طرحی ایستادگی کردیم و اگر این طرح آمریکایی تا حالا اجرایی نشده همین ایستادگی جمهوری اسلامی ایران بوده است.
هیچ معامله‌ای بین روسیه و آمریکا در خصوص پرونده اوکراین رخ نداده است
به هر حال این موضوع باید به طور جدی مد نظر دست‌اندرکاران در کشور ما باشد باتوجه‌به اینکه نوک پیکان این طرح ناتویی است و بحث پیشروی ناتو به شرق مطرح است در شمال روسیه در جنوب ایران و در ادامه چین و هند را هم مورد تهدید قرار می‌دهد یعنی شیب این کریدور ایران هند چین روسیه و حتی کشورهای منطقه را در برخواهد گرفت و به‌هرحال باید پیشگیری شود و حتماً باید نسبت به این مسئله دقت و جدیت کامل و موثری انجام دهیم در همراهی با کشورهایی که در منطقه هستند و از این کریدور می‌توانند آسیب ببینند.نکته دیگر که باید مدنظر گرفت در این مقطع روس‌ها در خواب زمستانی هستند و حتماً اگر از خواب بیدار شوند وارد بحث و مناقشه خواهند شد.اگر در ۳۴ سال گذشته آذربایجان و ارمنستان نتوانستند عضو ناتو شوند دلیلش مسئله قره‌باغ بود؛ چون هم ناتو و هم اتحادیه اروپا قانونی دارند که بر مبنای آن هر کشوری که در معرض تجزیه است نه می‌تواند عضو ناتو شود و نه می‌تواند عضو اتحادیه اروپا شود و با امضای توافق صلح دیروز این مانع در حال ازبین‌رفتن است و گروه مینسک از میانجیگری صلح قره‌باغ خارج می‌شود و در ادامه اصلاح قانون اساسی جمهوری ارمنستان این موانع از بین می‌رود.لذا چند ماهی زمان می‌برد که آذربایجان و ارمنستان عضو ناتو شوند در آن زمان تقابل رودررو خواهد بود یکی از دلایل وقوع بحران اوکراین در ۱۳ سال پیش این بود که می‌خواستند اوکراین را عضو ناتو کنند.
دلیلش هم این بود که آن زمان، یاناکوویچ حاکم قانونی اوکراین که فردی روس‌گرا بود را آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها با انقلاب رنگین زمین زدند، اما همین باعث شد که درگیری‌ها در اوکراین شکل بگیرد و در حال حاضر اوکراین به ۸ تکه تقسیم شده است و دیگر نه عضو اتحادیه اروپا و نه عضو ناتو نمی‌تواند باشد.همین فضا را در قفقاز جنوبی روس‌ها از ۳۴ سال پیش مدیریت کردند. گرجستان در حال حاضر سه‌تکه است. آبخازیا و اوستیای جنوبی از آن متولد شده است که به طور مستقل اداره می‌شود. قره‌باغ هم از ۳۵ سال پیش به طور مستقل اداره می‌شود یعنی از سال ۱۹۸۸ قبل از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی تا دو سال قبل به طور مستقل اداره می‌شد و از همین رو آذربایجان و ارمنستان هیچ‌کدام نمی‌توانستند نه عضو اتحادیه اروپا و نه عضو ناتو شوند حالا این موانع از بین رفته و طبیعی است که طرف مقابل طرح‌های در دست اجرای خود را عملی کند.پس ماه‌های پیشرو ماه‌های تنش جدی بین روسیه و آمریکا در صحنه قفقاز جنوبی خواهد بود و قطعاً بخشی از شیب جنگ روسیه با غرب در صحنه اوکراین به صحنه قفقاز جنوبی سرازیر خواهد بود.هیچ معامله‌ای هم بین روسیه و آمریکا در خصوص پرونده اوکراین رخ نداده است بلکه این پرونده پیچیده‌تر هم شده است.تا قبل از اینکه ترامپ سرکار بیاید اوکراین هفت تکه بود اما در شش ماه اخیری که حاکمیت جدید در آمریکا روی کار آمده تکه هشتم هم به اوکراین اضافه شده یعنی روس‌ها اوکراین را تکه‌پاره‌تر کردند و به این نکات باید توجه بیش‌تری شود.
کریدور زنگزور معبری برای جریان تکفیری، عبری، تورانی و ناتویی
فارس: آیا همچنان ایران ابزار، راهکار یا ابتکاری پیش روی خود می‌بیند که نسبت به اثر وقایع اخیر کنترل خسارت داشته باشد؟صفرنژاد: جمهوری اسلامی ایران باید سریعا با یک راهبرد هوشمند با روسیه و چین و حتی کشورهای منطقه قفقاز و آسیای میانه و کشورهای پیرامون یعنی روسیه و چین دیپلماسی دفاعی و سیاسی جدی را انجام دهد و مانع ازاجرای طرح آمریکایی ها شود و عواقب اجرایی شدن این طرح کریدور را به این کشورها گوشزد کند.در صورت اجرایی شدن این طرح مرز ما با ارمنستان به دست آمریکا و ناتو خواهد افتاد و راه ایران به ارمنستان و گرجستان و از آنجا به دریای سیاه از بین می رود و در واقع بخش ارمنستان کریدور شمال-جنوب هم از بین خواهد رفت و ماهیت خود را از دست می دهد. جمهوری اسلامی حتما باید نسبت به این موضوع واکنش جدی نشان دهد.پاشینیان فریبکاری کردما زمانی که آذربایجان و ارمنستان را به رسمیت شناختیم وضعیت سرزمینی آنها جور دیگری بود اگر کریدور زنگزور اجرایی شود ما باید در شناسایی جمهوری های آذربایجان و ارمنستان هم تجدید نظر کنیم، پاشینیان هفت سال و سه ماه قبل محصول انقلاب رنگین آمریکایی ها بود در این مدت نسبت به روسیه تقیه کرد و همه را هم فریب داد.پاشینیان با ظاهر سازی و فریب کار خود را پیش برد یعنی تمام طرح‌های امریکایی‌ها را اجرایی کرد؛ از ارتباط با رژیم صهیونیستی تا بحث از بین بردن استقلال قره باغ و همه امور را به نفع آمریکایی‌ها پیش برد و امروز هم که دارد سرزمین خود را به مدت ۱۰۰ سال به یک کنسرسیوم آمریکاییی-ناتویی واگذار می‌کند.
حریف اول و دوم ناتو در قفقاز، روسیه و ایران هستند
این کریدور زنگزور معبری برای جریان تکفیری، عبری، تورانی و ناتویی خواهد شد. این مساله مهمی است امنیت ملی ما را در برمی گیرد ایران باید از طریق دیپلماسی سیاسی و دفاعی خط قرمز خود را به آذربایجان تفهیم کند. ایران همچنین باید روسیه و چین را با خود همراه کند ما نیاز به یک دیپلماسی چند ضلعی و همپوشان نیاز داریم که حتما باید در اسرع وقت به انجام برسد تا بتوانیم به نتیجه دلخواه برسیم مقاومت جدی را می طلبد ما باید جلوی اوکرانیزه شدن قفقاز را بگیریم و قادر به این کار خواهیم بود.ما در ایران باید به همسایگان عواقب این طرح‌ها را باید گوشزد کنیم. قطعا هم حریف اول ناتو در قفقاز جنوبی روس‌ها هستند. حریف دوم، جمهوری اسلامی ایران است و حریف سوم چینی‌ها و حریف چهارم هندی‌ها هستند، زیرا این مساله تهدیدهای امنیت ملی در آینده گریبان چین و هند را هم خواهد گرفت.
ارسال نظر