رزمایش ارتش خلق چین، مانور قدرت یا مقدمه‌ای برای حمله‌ای تمام عیار/ تایوان در محاصره جنگنده‌های اژدهای زرد

به گزارش اقتصادنیوز، حتی پیش از آن‌که «ویلیام لای» در ژانویه ۲۰۲۴ به عنوان رئیس‌جمهور تایوان انتخاب شود، چین به شدت با او مخالفت می‌کرد و او را «جدایی‌طلب» و «آتش‌افروز جنگ» می‌نامید. در ماه‌های اخیر، پکن حملات لفظی خود را شدت بخشیده است: در اواسط مارس، سخنگوی دفتر امور تایوان در چین، لای را «ویرانگر صلح میان دو سوی تنگه تایوان» خواند و او را متهم کرد که تایوان را به «لبه خطرناک جنگ» سوق می‌دهد. دو هفته بعد، همزمان با برگزاری یک رزمایش نظامی گسترده اطراف تایوان، ارتش آزادی‌بخش خلق چین تصاویری کارتونی منتشر کرد که لای را به شکل یک حشره به تصویر می‌کشید. در یکی از این تصاویر، چوب‌های غذاخوری (چاپ‌استیک) در حال بیرون آوردن «انگل» لای از تایوانی در حال سوختن بودند.این عبارات بخشی از یادداشت فارن افرز است که در سه بخش ترجمه شده که بخش نخست تحت عنوان «چین و تایوان بر لبه پرتگاهY آیا جهان در آستانه جنگ جهانی سوم قرار دارد؟» منتشر شد و در ادامه بخش دوم آمده است.

وقتی تنش ها به اوج می رسد!

پکن این هشدارها را با ارسال پیام‌های نظامی جدی همراه کرد. چین تعداد استقرار موشک‌های بالستیک کوتاه‌برد خود که به سوی تایوان هدف‌گیری شده بودند را از ابتدای دوره ریاست جمهوری چن در سال 2000 تا اوایل 2008 هفت برابر افزایش داد. پیش از برگزاری همه‌پرسی، دولت بوش متوجه شد که ارتش آزادی‌بخش خلق (PLA) واحدهای موشکی کوتاه‌برد متحرک خود را در نزدیکی تنگه تایوان در حالت آماده‌باش بالا قرار داده است. جامعه نظامی و اطلاعاتی ایالات متحده بر این باور بود که چین ممکن است همانند بحران تنگه تایوان در سال 1996 موشک‌هایی را به اطراف تایوان شلیک کند—و یا بدتر از آن، حتی ممکن است به جزیره حمله کند.خوشبختانه، بحران سال 2008 بدون خونریزی پایان یافت. مشارکت پایین رأی‌دهندگان موجب باطل شدن همه‌پرسی چن شد و نامزد حزب مخالف کومینتانگ بر رقیب حزب مترقی دموکراتیک چن در انتخابات ریاست جمهوری پیروز شد. استقرار نیروهای قابل‌توجه ایالات متحده در نزدیکی تایوان نیز ممکن است پکن را به احتیاط واداشته باشد. واشنگتن با جدی گرفتن خطر تشدید تنش، به‌طور علنی با همه‌پرسی چن مخالفت کرد و دو ناو هواپیمابر را در شمال‌شرق و جنوب‌شرق تایوان و یک ناو دیگر را در نزدیکی سنگاپور مستقر کرد. با این حال، این رویداد نشان داد که پکن در صورت تحریک شدن توسط اقداماتی که آنها را «فعالیت‌های طرفدار استقلال» تلقی می‌کند، به استفاده از زور جدی فکر می‌کند.

از زمان بحران 2008، توانایی‌های نظامی چین به‌طور چشمگیری افزایش یافته است. ارتش، نیروی دریایی و نیروی هوایی این کشور به‌سرعت مدرن شده‌اند و نیروهای موشکی متعارف آن اکنون به مجموعه‌ای بسیار پیشرفته‌تر از موشک‌های دوربرد، از جمله موشک‌های مافوق صوت و موشک‌های بالستیک ضدکشتی مجهز شده‌اند. چین همچنین طی پنج سال گذشته اندازه زرادخانه هسته‌ای خود را دو برابر کرده است. علاوه بر پیشرفت‌های سخت‌افزاری، شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهور چین، اصلاحات سازمانی گسترده‌ای را برای توانمندسازی ارتش در انجام عملیات‌های مشترک و پیشرفته فناوری آغاز کرده و کارزارهای بی‌سابقه‌ای برای مبارزه با فساد به راه انداخته تا موانع آمادگی نظامی را برطرف کند.تمایل پکن به استفاده از نیروی نظامی نیز در حال افزایش است. چین مدت‌هاست که برای تقویت توانایی‌های خود و ارعاب تایوان، رزمایش‌های نظامی برگزار می‌کند. در دوره ریاست‌جمهوری ما یینگ‌جئو (2008 تا 2016) چین این تحریکات را محدود کرد تا تعاملات فرامرزی را تقویت کند. اما زمانی که تسای اینگ-ون، که بر حاکمیت و امنیت تایوان تأکید داشت، جایگزین ما شد، چین رزمایش‌های بزرگ خود را از سر گرفت. در آگوست 2022، در اواخر دوره تسای، چین بزرگ‌ترین و تحریک‌آمیزترین رزمایش‌های خود را تا آن زمان در نزدیکی تایوان برگزار کرد.

تحرکات ارتش خلق چین

اکنون سرعت و مقیاس فعالیت‌های نظامی چین در حال افزایش است. کمتر از یک سال از دوره ریاست‌جمهوری لای گذشته است و چین با برگزاری سه رزمایش بزرگ، از عرف قبلی فراتر رفته است. این رزمایش‌ها با نام‌گذاری ویژه‌ای معرفی شدند تا وجهه‌ای برجسته بیابند و از تمرینات کوچکتر متمایز شوند.در تغییری قابل‌توجه، ارتش آزادی‌بخش خلق اکنون از این رزمایش‌های گسترده به‌عنوان ابزار تنبیه دولت لای به دلیل اقدامات سیاسی داخلی استفاده می‌کند. تمامی رزمایش‌های بزرگ گذشته چین در سال‌های 1995-96، 2022 و 2023 پس از سفر رهبران تایوان به ایالات متحده یا دیدار با مقامات ارشد آمریکایی انجام شدند. در دسامبر گذشته، چین پس از سفر لای به هاوایی و گوام نیز رزمایشی بزرگ اما بی‌نام برگزار کرد. اما هر سه رزمایش گسترده اخیر به سخنرانی‌ها یا اظهارات داخلی لای واکنش نشان داده‌اند.این فعالیت‌های نظامی به طرز چشمگیری تحریک‌آمیزتر، غیرقابل‌پیش‌بینی‌تر و پیچیده‌تر شده‌اند. در رزمایش آوریل به نام «رعد تنگه-2025A» (Strait Thunder-2025A)، گزارش‌ها حاکی از آن است که ناوهای نیروی دریایی چین تا فاصله 24 مایل دریایی از سواحل تایوان پیشروی کرده‌اند. چین اکنون به‌طور سالانه عملیات‌های گسترده‌ای را در اطراف تایوان انجام می‌دهد و فعالیت‌های خود را در شرق تایوان افزایش داده است. برخلاف گذشته، ارتش آزادی‌بخش خلق اکنون هشدار قبلی اندکی یا هیچ‌گونه هشدار قبلی در خصوص رزمایش‌های خود نمی‌دهد. این موضوع موجب نگرانی واشنگتن و تایپه شده است که در صورت تصمیم چین به استفاده از زور برای تصرف جزیره، چه میزان زمان واکنش در اختیار خواهند داشت.

در تفاوتی دیگر با سال‌های گذشته، در رزمایش‌های اخیر، گارد ساحلی چین نیز در کنار نیروی دریایی برای تمرین محاصره تایوان حضور یافته است. همچنین، شبه‌نظامیان دریایی چین، شبکه‌ای از شناورهای غیرنظامی تحت حمایت دولت که اغلب برای تثبیت ادعاهای سرزمینی چین به کار گرفته می‌شوند، حضور فعال‌تری پیدا کرده‌اند. مشارکت این بازیگران جدید نشان می‌دهد که چین در حال آماده‌سازی برای انجام عملیات‌های متنوعی از جمله تهاجم، محاصره دریایی به رهبری نیروی دریایی و قرنطینه تایوان به رهبری گارد ساحلی است.در نهایت، چین دامنه جغرافیایی عملیات‌های خود را نیز گسترش داده است: رزمایش دسامبر یکی از بزرگ‌ترین استقرارهای نیروهای دریایی از هر سه فرماندهی ساحلی ارتش آزادی‌بخش خلق را شامل می‌شد. چین عملیات‌هایی را در اطراف تایوان و در دریای چین شرقی و جنوبی انجام داد تا توانایی خود را در تسلط بر مناطق زنجیره اول جزایر—قوس جزایر و کشورهایی در اقیانوس آرام غربی که از ژاپن تا بخش‌هایی از اندونزی امتداد دارد—نشان دهد و از ورود نیروهای خارجی برای کمک به تایوان جلوگیری کند.علاوه بر این عملیات‌های بزرگ، چین اکنون تقریباً به‌صورت روزانه وارد منطقه شناسایی دفاع هوایی تایوان (ADIZ) می‌شود؛ منطقه‌ای خودتعریف‌شده که فراتر از حریم هوایی رسمی جزیره گسترش یافته است. در سال 2024، ارتش چین رکوردشکنی کرده و 3,075 پرواز به این منطقه انجام داد که افزایشی بیش از 80 درصدی نسبت به سال 2023 داشت. هدف این عملیات‌ها بی‌اعتبار کردن ادعاهای تایوان بر حریم هوایی و دریایی اطراف خود و پیچیده‌تر کردن توانایی تایوان در نظارت و رصد فعالیت‌های پیرامون جزیره است.

برخی از این نفوذهای هوایی در قالب «گشت‌های آمادگی رزمی مشترک» انجام می‌شود که نه تنها شامل تجهیزات هوایی بلکه عملیات‌های هماهنگ دریایی نیز هستند. این گشت‌ها اکنون تقریباً به‌صورت هفتگی انجام می‌شوند و به چین این امکان را می‌دهند که بدون نیاز به رزمایش‌های بزرگ‌تر، فشارهای خود را بر تایوان افزایش دهد. به عنوان نمونه، چند روز پس از آنکه لای در ماه مارس 17 استراتژی خود را معرفی کرد، چین دو گشت آمادگی رزمی مشترک انجام داد و دو هفته بعد رزمایش رعد تنگه-2025A را برگزار کرد.