سبزپوشی بورس در میانه شهریور/ رشد 2 درصدی بعد از ۷۱ روز معاملاتی

بازار از لنز آمار

دماسنج اصلی تالار شیشه‌ای روز دوشنبه با افزایش ارتفاع ۲.۰۵ درصدی روبه‌رو شد و در نهایت روز معاملاتی را در محدوده ۲‌میلیون و ۶۲۳ هزار واحدی به پایان رساند. رشد بیش از ۲ درصدی شاخص کل پس از ۷۱ روز معاملاتی به ثبت رسیده است. نماگر هموزن نیز روز گذشته با رشد ارتفاع ۱.۳۹ درصدی مواجه و در نهایت در سطح ۷۹۰ هزار و ۲۱۸ واحدی قرار گرفت. از سوی دیگر شاخص کل فرابورس نیز که معیار مناسبی برای بررسی وضعیت سهام مختلف فرابورسی است، همسو با سایر نماگرها حدود ۱.۱۳ درصد سبزپوش بود و روز دوشنبه را در سطح ۲۳ هزار و ۷۵۷ واحدی به اتمام رساند. ارزش معاملات خرد روز گذشته بازار سرمایه که شامل سهام، حق‌تقدم و صندوق‌های سهامی بازار می‌شود مقدار ۴هزار و ۷۵۵ ‌میلیارد تومانی را ثبت کرده است که نسبت به ‌روز یکشنبه حدود ۲۳درصد افت داشته است. از طرفی حدود هزار و ۵۵۸‌میلیارد تومان نقدینگی نیز روز گذشته به بازار تزریق شده است.

سبزپوشی در میانه شهریور

احمد اشتیاقی، کارشناس بازار سرمایه در خصوص وضعیت روز گذشته بازار عنوان کرد: بازار سهام در هفته‌های اخیر شاهد تحرکات قابل‌توجهی بوده است که نشان‌دهنده تغییراتی در روند معاملات و رفتار سرمایه‌گذاران است. از هفته‌های اخیر، نشانه‌های اشباع فروش در بازار سهام مشاهده شد. این موضوع نشان‌دهنده عدم حضور فروشنده‌های قوی و انتظار برای ورود خریداران قدرتمند بود. با این حال، به دلیل عدم حضور مداوم خریداران قوی، بازار پس از دوره‌های کوتاه صعود، دوباره به حالت تعادلی بازمی‌گشت و روند مثبت پایدار نبود. از هفته گذشته، خریداران به‌صورت مستمر وارد بازار شدند و سهام‌هایی که بیش از ۴۰ درصد افت قیمت داشتند، مورد توجه قرار گرفتند. این سهام در گروه‌های بانکی، فولادی، معدنی و پالایشی بودند که به دلیل افت قابل‌توجه قیمت، به سطح ارزندگی بالایی رسیدند. نسبت قیمت به درآمد (P/E) این سهام به زیر ۴ واحد کاهش یافته بود که از نظر تاریخی، سطحی بسیار جذاب برای خرید محسوب می‌شد.

 از سوی دیگر در هفته اخیر، کاهش نسبی ریسک‌های سیاسی تاثیر مثبتی بر بازار گذاشت. نرخ ارز از حدود ۱۰۶ هزار تومان به کانال ۱۰۲ هزار تومان کاهش یافت. همچنین، اخباری مبنی بر احتمال توافق میان ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی منتشر شد که می‌تواند به کاهش تنش‌های سیاسی و تمدید مهلت‌های مرتبط با مکانیسم ماشه منجر شود. این عوامل، همراه با افت شدید قیمت سهام، به ایجاد روند مثبت اخیر در بازار کمک کردند.

اشتیاقی ادامه داد: از سوی دیگر اظهارات اخیر وزیر اقتصاد نیز در تقویت روند صعودی بازار بی‌تاثیر نبوده است. وزیر اقتصاد بر لزوم تحول بنیادی بازار تاکید کرده و از سیاست‌هایی مانند حذف قیمت‌گذاری دستوری و ایجاد بازار ارز تجاری حمایت کرده است. در حال حاضر، دلار توافقی که در حوالی ۷۰ هزار تومان معامله می‌شود، اما احتمال بازنگری در این نرخ و ایجاد بازارهای جدید برای شرکت‌های صادراتی بورسی وجود دارد.

این تحولات می‌تواند به افزایش سودآوری شرکت‌ها و رشد بازار کمک کند. علاوه بر این موضوع، عرضه خودرو در بورس کالا و حذف قیمت‌گذاری دستوری در این صنعت می‌تواند به‌عنوان محرکی برای رشد بازار عمل کند. این سیاست‌ها، همراه با اقتصاد بازارمحور و کاهش مداخلات دستوری، می‌تواند اقبال عمومی به بازار سهام را افزایش دهد. با توجه به شرایط کنونی، انتظار می‌رود شاخص کل بورس تا کانال ۲‌میلیون و ۷۰۰ هزار واحدی رشد کند.

این رشد می‌تواند در دو تا سه روز معاملاتی آینده با افزایش ۲۰ تا ۴۰ هزار واحدی شاخص محقق شود. در این سطح، بازار می‌تواند یک کف مستحکم برای خود ایجاد کند و در انتظار اخبار سیاسی، به‌ویژه توافقات با آژانس، باقی بماند. در صورت تمدید مهلت مکانیسم ماشه (برای مدت یک تا شش ماه)، بازار می‌تواند به‌صورت تدریجی به سمت کانال ۳‌میلیون واحد حرکت کند.

محمدحسین علی‌بخشی، کارشناس بازار سرمایه وضعیت روز گذشته بازار را این گونه مورد تحلیل و ارزیابی قرار داد: بازار سرمایه از نهم شهریورماه شاهد روندی صعودی بوده و پس از دوره‌ای پرتلاطم، نشانه‌هایی از بهبود را به نمایش گذاشته است. از اواخر اردیبهشت‌ماه، بازار سرمایه نشانه‌های ریزش را از خود بروز داد. شاخص کل در تایم‌فریم روزانه الگوی سر و شانه مستقیم تشکیل داد که به ریزش قابل‌توجهی منجر شد. تشدید تنش‌های سیاسی، این روند نزولی را تقویت کرد. از اردیبهشت تا هشتم شهریور، شاخص کل تنها در هشت روز مثبت بود و حدود ۲۵ درصد از ارزش خود را از دست داد. برخی سهام و صندوق‌های اهرمی حتی تا ۵۰ درصد یا بیشتر افت ارزش داشتند. با این حال، کاهش شدید قیمت‌ها موجب شد بازار از فروشنده خالی شود.

این وضعیت، همراه با حجم معاملات پایین، زمینه‌ساز بازگشت آرام بازار به روند صعودی شد. هفته گذشته، بازار با حجم معاملات کم مثبت بود، اما در هفته جاری حجم معاملات افزایش یافته و گردش نقدینگی بهبود پیدا کرده است. با وجود اینکه روز شنبه عرضه‌های قابل‌توجهی در بازار رخ داد که انتظار می‌رفت روز یکشنبه با افت شدید همراه شود، اما بازار برخلاف پیش‌بینی‌ها، عملکردی قوی‌تر از انتظار داشت. یکی از عوامل کلیدی در مثبت شدن بازار، اراده بازارساز برای حمایت از روند صعودی است. این حمایت از طریق انتشار اخبار مثبت و تزریق نقدینگی هدفمند مشهود است. از جمله اخبار تاثیرگذار می‌توان به مواردی مانند پذیرش مشروط CFT توسط ایران اشاره کرد. این خبر، به‌ویژه بر گروه بانکی‌ها اثر مثبت گذاشت، هرچند در حد خبر باقی ماند.

از سوی دیگر موضوع واگذاری سهام تودلی سایپا که بارها موجب نوسانات صعودی در بازار شده است. البته اعلام تسویه بدهی پالایشگاه‌ها، همراه با بهبود کرک‌اسپرد محصولات نفتی و گزارش‌های مطلوب این گروه، نقدینگی قابل‌توجهی را به سوی سهام پالایشی هدایت کرد. انتشار خبر عرضه سه محصول ایران‌خودرو (ریرا، سورن و رانا) در بورس کالا، خبری بسیار مثبت بود. تجربه نشان داده که در دوره‌های عرضه خودرو در بورس کالا، زیان انباشته خودروسازان به حداقل رسیده است. از آنجا که خودروسازان به‌عنوان لیدرهای روانی بازار شناخته می‌شوند، این خبر می‌تواند کل بازار را تحت تاثیر قرار دهد.

این اقدامات نشان‌دهنده تلاش متولیان برای مثبت نگه‌داشتن بازار از طریق خبردرمانی و تزریق نقدینگی است. برخلاف انتظارها که به دلیل قطعی مکرر برق، گزارش‌های ضعیفی از شرکت‌ها پیش‌بینی می‌شد، گزارش‌های مردادماه عملکردی فراتر از انتظار داشتند. این گزارش‌های مثبت، یکی دیگر از عوامل تقویت روند صعودی بازار بوده است. 

علی‌بخشی ادامه داد: فضای سیاسی کشور نیز به‌تدریج از حالت تاریک و مبهم خارج شده و نشانه‌هایی از تلطیف مشاهده می‌شود. اخبار منتشرشده از مذاکرات بین‌المللی، هرچند هنوز قطعی نیستند، نسبت به گذشته مثبت‌تر به نظر می‌رسند. باید عنوان کرد اقتصاد ایران همچنان با چالش‌های جدی مواجه است. رشد اقتصادی در بخش‌های کشاورزی و صنعت منفی شده و به‌ویژه در بخش کشاورزی، رشد منفی ۸ درصدی گزارش شده است. شاخص شامخ (PMI) نیز در محدوده‌ای پایین‌تر از ۵۰ قرار دارد که نشان‌دهنده رکود اقتصادی است. همچنین، به دلیل تورم بالا، هزینه‌های تولید(مانند حقوق و دستمزد، انرژی و مالیات) سریع‌تر از سود عملیاتی شرکت‌ها رشد کرده است. این موضوع تولید را در ایران غیراقتصادی کرده و نیاز به اصلاحات ساختاری را برجسته می‌کند.

ناترازی‌های انرژی نیز هر سال بیشتر خود را نشان می‌دهند. در صورت فعال شدن مکانیسم ماشه، فروش نفت ایران ممکن است به یک‌سوم کاهش یابد و حتی عضویت در سازمان شانگهای نیز به خطر بیفتد. این شرایط می‌تواند اقتصاد کشور را با مشکلات جدی‌تری مواجه کند. با وجود روند صعودی کنونی، سرمایه‌گذاران باید با احتیاط عمل کنند. بازار ممکن است با نوسانات روبه‌بالا فرصت‌هایی ایجاد کند، اما احتمال بازگشت به شرایط منفی نیز وجود دارد. توصیه می‌شود سرمایه‌گذاران با رصد دقیق نشانه‌ها و تحولات، آماده اتخاذ تصمیمات منطقی باشند.